ТАРИХ

«КАМАЗ» 1969 елда Кама зур йөк машиналары җитештерүче заводлар комплексы буларак оеша («КамАЗ» җитештерү берләшмәсе).

Тәүге автомобиль 1976 елның 16 февралендә төп җыю конвейерыннан төшә. Шул вакыттан бирле 2,25 миллионнан артык автомобиль һәм 2,85 миллионлап двигатель ясап чыгарыла. Россия һәм БДБ илләрендәге 14-40 тонналы һәр өченче йөк машинасы – КАМАЗ. Әлеге йөк машинасы дөньяның 80 нән артык илендә эксплуатацияләнә.

ПРЕДПРИЯТИЕНЕҢ КЫСКАЧА ТАРИХЫ

1969 елда КПСС ҮК һәм СССР Министрлар Шурасының зур йөк машиналары җитештерү буенча заводлар комплексы төзү турында Карары кабул ителә. Аны урнаштыруның 70 варианты карала. Чулман елгасы буендагы ул чорларда әле кечкенә генә Яр Чаллы шәһәрчеге сайлап алына. Башкалар арасында аның өстенлекләре ачыктан-ачык күренеп тора. Географик яктан Яр Чаллы элеккеге СССРның иң үзәгендә урнашкан. Суднолар йөрешле Чулман һәм Идел елгалары, шулай ук тимер юлның якынлыгы төзелеш материаллары, чимал, җиһазлар, комплектлаучылар белән тәэмин итү, ә киләчәктә йөк машиналарын кулланучыларга җибәрү белән бәйле барлык мәсьәләләрне хәл итә. Төбәктә «КамГЭСэнергострой» эре төзелеш оешмасы булу завод корпусларын һәм булачак камазлылар өчен торак төзелешен төгәлләргә мөмкинлек бирә.

Чаллыдагы төзелешкә 70тән артык милләт вәкиле булган эшчеләр һәм белгечләр җыела. «КАМАЗ» өчен төзелеш материаллары һәм җиһазларны барлык министрлыклар һәм ведомстволар, барлыгы 2 меңнән артык предприятие эшли. Төзелеш мәйданында 100 меңнән артык кеше хезмәт куя. Булачак автозавод ул чор өчен үтә заманча җиһазлар белән тәэмин ителә. Аны җиһазландыруда 700дән артык чит ил фирмалары, шул исәптән бөтен дөньяга танылган Американың Свинделл-Дреслер», «Холкрофт», «Сикаст», «Ингерсолл Рэнд», Германиянең «Буш», «Хюллер», «Либхер», Италиянең «Морандо», «Эксцелла», «Фата», французларның «Рено», шведларның «Сандвик», японнарның «Камацу» һәм «Хитачи» корпорацияләре катнаша.

1969 елның 13 декабрендә Кама автозаводы төзелешендә тәүге чүмеч җир казып алына, предприятие елына 150 мең йөк автомобиле һәм 250 мең двигатель җитештерүгә исәпләнә. Чулман ярындагы заводлар комплексы 57 квадрат чакрымлы гаять киң территориядә җәелдерелә. Автозавод төзелеше белән беррәттән, ифрат зур коммуналь проблемалар хәл ителә. Йөзләрчә мең кешене «КАМАЗ» уңайлы торак, заманча уку йортлары, балалар бакчалары, медицина учреждениеләре, күп санлы мәдәният, спорт, ял һәм күңел ачу объектлары белән тәэмин итә. «КАМАЗ»га бәйле рәвештә Чулман буенда зур сәнәгый һәм фәнни үзәк, шулай ук шәһәр яны авыл хуҗалыгы зонасы инфраструктурасы барлыкка килә.

һәр елны шәһәр халкының саны 30-40 меңгә арта бара. «КАМАЗ» төзелеше башланганчы Яр Чаллыда 27 мең кеше яшәгән булса, хәзер анда яшәүчеләр саны ярты миллионнан артык.

Чыганак https://kamaz.ru/

КАМАЗның башлангыч чоры: фотоальбом

Библиографик күрсәткечләр

Они подарили нам город : рекомендательный библиографический указатель/ сост. Р.Д. Салихова; МБУ «Централизованная библиотечная система»;  национально-краеведческий отдел. –  Набережные Челны, 2014. – 24 с.

100 книг о Набережных Челнах : рекомендательный библиографический указатель/ сост. Н.И. Карпова, Салихова Р.Д.; ред. В.А. Бадретдинова; МУ «Централизованная библиотечная система»; справочно-информационный отдел. – Набережные Челны, 2008. – 19 с.

«КАМАЗ» гамәви акционерлык җәмгыятенең рәсми сайты